آیا غذای خشک باعث بیماری کلیوی در گربهها میشود؟ مرور چند مطالعه علمی
آیا غذای خشک باعث بیماری کلیوی در گربهها میشود؟
مرور علمی چند مطالعه و نکات عملی برای صاحبان گربهها
یکی از باورهای رایج بین صاحبان گربهها این است: «اگر گربهام غذای خشک بخورد، کلیهاش از کار میافتد.» اما وقتی سراغ دادههای علمی برویم، تصویر متفاوتی دیده میشود. در این مقاله، نتایج چند پژوهش معتبر درباره رابطهٔ غذای خشک و سلامت کلیه در گربهها را مرور میکنیم.
چه مطالعاتی بررسی شدهاند؟
مطالعهٔ فسفر بالا در گربههای سالم
در مطالعهای کوتاهمدت روی ۱۳ گربه سالم که رژیم غذایی با فسفر ۵ برابر نیاز طبیعی دریافت کردند، افزایش فسفر خون و نشانههای اولیهٔ اختلال کلیوی مشاهده شد. این اثر در مدت کوتاه (۲۹ روز) و با رژیمی غیرطبیعی دیده شد، نه در رژیمهای تجاری معمول.
مطالعهٔ رژیم بلندمدت با فسفر بالا
در پژوهشی دیگر که ۲۸ تا ۳۶ هفته طول کشید، رژیم دارای فسفر بالا و نسبت Ca:P پایین باعث کاهش GFR و تغییرات ساختاری در کلیه ۳۶٪ از گربهها شد. این نتایج نقش حیاتی نسبت صحیح کلسیم به فسفر را تأیید میکند.
مطالعهٔ غذای خشک در برابر مرطوب (Piyarungsri et al., 2017)
در یک مطالعهٔ دهساله (۲۰۰۴–۲۰۱۴) روی ۱۳۰ گربه (۱۰۱ مبتلا به CKD و ۲۹ سالم)، دادهها نشان دادند که گربههایی که غذای خشک میخوردند، خطر ابتلای کمتری به بیماری کلیوی داشتند. Odds Ratio = 0.042 (P = 0.00) — یعنی غذای خشک نه تنها عامل خطر نبود، بلکه نقش محافظتی هم داشت.
مطالعهٔ رژیم درمانی در گربههای CKD
مطالعهٔ دیگری نشان داد که گربههای مبتلا به CKD که با رژیم کمفسفر و متعادل تغذیه شدند، تقریباً ۲.۵ برابر بیشتر عمر کردند نسبت به گربههایی که رژیم معمولی داشتند.
مرور اخیر دربارهٔ فسفر و بیماری کلیوی (Stockman et al., 2024)
یک مرور جدید نتیجه گرفت که مصرف زیاد فسفر، بهویژه از منابع غیرآلی، ممکن است در طولانیمدت به کلیه آسیب بزند؛ اما نوع فیزیکی غذا (خشک یا مرطوب) عامل اصلی نیست.
🧪 جدول ۱ – مطالعات تغذیهای روی گربههای سالم
| نام مطالعه | سال | تعداد گربهها | مدت زمان | نوع رژیم | فاکتورهای بررسیشده | نتایج کلیدی |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Greiner et al. | 2017 | 13 گربه سالم | 29 روز | فسفر بسیار بالا | فسفر سرم، کراتینین، میکروآلبومینوریا | افزایش فسفر و اختلال عملکرد کلیه |
| Alexander et al. | 2018 | 36 گربه | 28–36 هفته | فسفر زیاد، Ca:P پایین | GFR، ساختار کلیه | کاهش GFR و تغییرات کلیوی |
| Stockman et al. | 2024 | مرور چندین مطالعه | — | رژیمهای مختلف | منابع فسفر و جذب | فسفر غیرآلی عامل خطر اصلی |
🍽️ جدول ۲ – مطالعات درباره نوع غذا (خشک در مقابل مرطوب)
| نام مطالعه | سال | نوع مطالعه | جمعیت | مدت زمان | شاخصها | نتیجه نهایی |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Piyarungsri et al. | 2017 | Case-Control | 101 CKD / 29 سالم | 10 سال | کراتینین، BUN، UPC | غذای خشک عامل محافظتی |
| McLeonard et al. | 2017 | Review | 3 مطالعه | — | بروز CKD | تفاوت معنیدار مشاهده نشد |
| Ross et al. | 2001 | Clinical Trial | 45 گربه مبتلا | 24 ماه | بقاء، فسفر خون | رژیم کمفسفر بقاء را افزایش داد |
🩺 جدول ۳ – جمعبندی عوامل خطر و محافظتی برای سلامت کلیه در گربهها
| فاکتور | نوع اثر | توضیح علمی | منبع |
|---|---|---|---|
| فسفر بالا (غیرآلی) | خطرناک | افزایش بار کلیوی و کاهش GFR | Greiner 2017; Alexander 2018 |
| نسبت Ca:P پایین | خطرناک | افزایش جذب فسفر و آسیب توبولی | Alexander 2018 |
| پروتئین باکیفیت متوسط | محافظتی | کاهش بار نیتروژن و BUN | Ross 2001 |
| غذای خشک با فسفر کنترلشده | محافظتی | در صورت آب کافی، خطری ندارد | Piyarungsri 2017 |
| آب کافی و هیدراتاسیون | حیاتی | کاهش غلظت ادرار و پیشگیری از CKD | McLeonard 2017; Stockman 2024 |
جمعبندی
✅ غذای خشک بهتنهایی باعث بیماری کلیوی در گربهها نمیشود.
✅ کیفیت ترکیب، مقدار فسفر و نسبت Ca:P نقش تعیینکننده دارند.
✅ کمآبی، نه خشک بودن غذا، خطر اصلی برای کلیههاست.
💧 آب کافی + غذای با فرمول دقیق = کلیهای سالمتر و عمر طولانیتر برای گربهتان.
منابع:
Greiner (2017); Alexander et al. (2018); Piyarungsri et al. (2017); McLeonard et al. (2017); Ross et al. (2001); Stockman (2024)
دیدگاه خود را بنویسید